Beschermingsbewind is een maatregel die de rechter kan opleggen als je niet goed met je geld, vermogen of bezittingen kunt omgaan. Het bewind beschermt je tegen jezelf en tegen anderen die misbruik van je willen maken.
De rechter kan bepaalde delen van je vermogen onder bewind stellen. Bijvoorbeeld je woning, je aandelen in een bedrijf of je beleggingen. Maar de rechter kan ook je volledige vermogen onder bewind stellen. Zonder toestemming van je bewindvoerder kun je dan niet meer bij je geld en je bezittingen.
Een bewindvoerder kan een particulier persoon zijn. Bijvoorbeeld iemand uit de familie. Het kan ook een professional zijn, die bij een bureau voor curatele, bewindvoering en mentorschap werkt. Een bewindvoerder wordt altijd door de rechter benoemd.
Registratie
Staat je volledige vermogen onder bewind, of vindt de rechter het om een andere reden noodzakelijk, dan komt je naam in Centraal curatele- en bewindregister te staan, waar iedereen die kan opzoeken (op achternaam en geboortedatum). Dat kan vervelend voelen. Iedereen kan zien dat jij zelf niet mag beslissen over je geld en goederen.
Sluit je leningen of andere overeenkomsten of koop je dure spullen, dan kan je bewindvoerder die overeenkomsten ongedaan maken, tenzij de andere partij te goeder trouw was. Staat je naam in het Centraal curatele- en bewindregister, dan had die andere partij kunnen weten dat jij deze handeling niet mocht verrichten. Gaat hij dan toch met jou in zee, dan is hij niet te goeder trouw. Je bewindvoerder kan deze transactie dan terugdraaien. Dat je naam in dat register staat, is dus ook om jou te beschermen.
Uitzonderingen
Over de onderdelen van je vermogen die onder bewind staan, kun je niet meer zelf beschikken. Er zijn een paar uitzonderingen op deze regel.
- De bewindvoerder of de rechter kan toestemming aan jou geven om bepaalde zaken toch zelf te regelen. Vaak gaat het dan om niet meer dan de dagelijkse boodschappen, kleedgeld en dergelijke.
- De bewindvoerder is aangesteld om jouw geld, je vermogen en je bezittingen goed te beheren. Daarom mag hij jouw bezittingen niet verkopen of bezwaren (bijvoorbeeld met een hypotheek of andere lening) zonder jouw toestemming. Gaat het om bezittingen met een waarde hoger dan € 2.000 dan heeft hij niet alleen jouw toestemming nodig om er iets mee te doen, maar ook die van de rechter.
- Je kunt zelf naar de rechter stappen als je wilt dat het beschermingsbewind stopt. Of als je vindt dat je bewindvoerder zijn werk niet goed doet en je graag een andere wilt. Je mag daar ook een advocaat voor inschakelen. Zelfs als je daarmee een financiële verplichting aangaat. Een advocaat is immers niet gratis. De bewindvoerder mag dit alleen tegenhouden als het overduidelijk niet in jouw belang is om geld uit te geven aan een advocaat. In het uiterste geval beslist de rechter hierover.
Belangenbehartiger
De bewindvoerder is niet alleen een wettelijke vertegenwoordiger die beslissingen voor jou neemt. Je bewindvoerder is ook jouw belangenbehartiger. Hij helpt je om je financiën op orde te krijgen en weer zoveel mogelijk zelf te beheren. Beschermingsbewind is daarom vaak tijdelijk. Is het bewind uitgesproken vanwege schulden of verkwisting, dan is dat zelfs verplicht tijdelijk. De rechter vraagt in ieder geval elke vijf jaar aan de bewindvoerder of de maatregel nog nodig is.
Verantwoording
De rechter benoemt de bewindvoerder. Die moet regelmatig verantwoording afleggen aan die rechter over de beslissingen die hij voor jou heeft genomen.
Bewindvoering en curatele
Bij bewindvoering word je handelingsonbevoegd voor de onderdelen van je vermogen die onder bewind staan. Dat betekent dat je er niet meer over mág beschikken. Bij curatele word je handelingsonbekwaam voor je hele vermogen. Dat betekent dat je er rechtens helemaal niet meer over kúnt beschikken. In de praktijk maakt dit overigens weinig verschil. Zodra je dat op een verantwoorde manier kunt, zullen zowel een curator als een bewindvoerder toestemming aan jou geven om zelf financiële beslissingen te nemen.
Bewindvoering en mentorschap
Bewindvoering gaat over je geld, je vermogen en je bezit. Dus niet over de zorg die je krijgt. Mentorschap gaat juist alleen over zorgzaken en niet over geldzaken. De bewindvoerder kan wel een persoonsgebonden budget beheren, als je dat hebt. Over de besteding van dat budget moet hij met jou of met je mentor overleggen. De bewindvoerder is namelijk niet bevoegd om over jouw zorg te beslissen.
Heb je op beide terreinen (geldzaken en zorgzaken) bescherming nodig, dan zal de rechter zowel beschermingsbewind als mentorschap uitspreken. Hij kan dan dezelfde persoon of organisatie als bewindvoerder én als mentor benoemen. Hij kan hier ook twee verschillende personen of organisaties voor benoemen. In het uiterste geval kan de rechter een curator benoemen.
Meer informatie
Betrouwbare informatie over curatele op andere websites.
- Lees de brochure Curatele, bewind en mentorschap van de Rijksoverheid.
- Lees de informatie over beschermingsbewind op de website van de Rechtspraak.
