In principe beheert de curator al jouw geldzaken. Je bankrekeningen. Je spaargeld. Je eigen woning of andere bezittingen. Al je inkomsten en al je uitgaven. Je bent namelijk zelf volledig handelingsonbekwaam. Zo staat het in de wet. Maar de curator kan jou wel toestemming geven om bepaalde financiële handelingen zelf te verrichten. Bijvoorbeeld door jou een vrij te besteden bedrag aan leefgeld toe te kennen.
Bij de start van de curatele maakt de curator een overzicht van je bezittingen en schulden. Dat is wettelijk verplicht. Deze boedelbeschrijving levert hij in bij de rechtbank.
Budgetplan
Je curator maakt vervolgens een financieel plan. Dat heet een ‘budgetplan’. Er staat in hoeveel geld er elke maand binnenkomt, door werk of uitkering. En hoeveel er elke maand uitgaat, bijvoorbeeld voor vaste lasten, aflossing van schulden en leefgeld voor jou zelf. Het budget plan eindigt op nul. Er komt evenveel binnen als er uit gaat. Je curator zorgt ervoor dat je geen schulden maakt. Gebeurt dat wel en is de curator daar verantwoordelijk voor, dan is hij ook aansprakelijk voor die nieuwe schulden. Houdt de curator in het budgetplan geld over, dan kan je leefgeld omhoog. Of je spaart het voor later.
Schulden
Er zijn twee soorten schulden.
- Niet problematische schulden. Dat zijn schulden die je kunt aflossen door elke maand een vast bedrag af te betalen. Tot de hele schuld voldaan is. Je curator kan dit regelen vanaf de beheerrekening.
- Problematische schulden. Dat zijn schulden die zo hoog zijn dat je ze nooit kunt aflossen met maandelijkse betalingen. Er moet dan een andere oplossing komen, in overleg met de schuldeisers. Je curator zal hiervoor aankloppen bij de gemeente, afdeling schuldhulpverlening.
Beheerrekening
Je curator opent voor zijn werk een aparte beheerrekening. Dat is een bankrekening op jouw naam. Maar je kunt er zelf niet bij. Dat kan alleen je curator. Al je inkomsten komen binnen op die beheerrekening. De curator doet ook allerlei betalingen voor jou vanaf die rekening. Bijvoorbeeld de huur, je energiekosten of de aflossing van je schulden.
Leefgeld
Zelf krijg je de beschikking over leefgeld. Als je zelf een bankrekening kunt beheren, krijg je dat geld op een aparte leefgeldrekening. Had je al een bankrekening voordat je onder curatele werd gesteld, dan gebruikt je curator die rekening hiervoor. Je curator zal je leefgeldrekening zo instellen dat je er niet rood op kunt staan. Is je geld op, dan kun je niet meer pinnen. Je kunt dan geen schulden maken op die leefgeldrekening.
Krijg je begeleiding bij het beheer van je geld, dan kan de curator met je begeleiders afspreken dat zij samen met jou je leefgeldrekening beheren. Ze kunnen dan ook voor jou boodschappen doen en pinnen. Je curator houdt in de gaten of dat goed gaat.
Lukt het je ook met begeleiding niet om een bankrekening te beheren, dan krijg je je leefgeld contant. Meestal is dat per week. Je kunt het dan niet voor een langere periode in één keer uitgeven.
Hoeveel leefgeld je krijgt, hangt af van je inkomen en je andere verplichtingen. Bijvoorbeeld het afbetalen van schulden. Er is geen wettelijk minimum. Maar in de praktijk is € 75 per week echt de bodem voor een alleenstaande zonder kinderen die zelf de dagelijkse boodschappen in huis haalt. Voor gezinnen met partner of kinderen gelden hogere minimum bedragen. Heb je kinderen, dan is het wel gebruikelijk dat de curator de kinderbijslag aan jou geeft. Je kunt die dan vrij besteden aan uitgaven voor je kinderen, zoals kleding, speelgoed of het lidmaatschap van een sportclub. Woon je in een zorginstelling, dan heb je nauwelijks eigen uitgaven, behalve zak- en kleedgeld. Je curator beslist hoeveel daarvan je zelf kunt beheren.
Belastingdienst
De Belastingdienst communiceert voortaan met je curator en niet meer rechtstreeks met jou. Voor meer informatie hierover, kijk op de pagina Digitale vertegenwoordiging door bewindvoerders en curatoren op de website van de Belastingdienst.
DigiD
Om zaken met de overheid te regelen, mag je curator gebruik maken van jouw DigiD inloggegevens. Dit is een tijdelijke regeling, tot de regering hier een andere oplossing voor heeft gevonden. Meer hierover lees je op de pagina DigiD op deze website.
Grotere uitgaven
Gaat het om grotere beslissingen, zoals de verkoop van een woning of het doen van een schenking, dan mag de curator daar niet zelf over beslissen. Hij moet dan aan de rechter toestemming vragen. Gaat het om beslissingen over € 2.000 of meer, dan is dat verplicht.
De rechter zal alleen toestemming geven voor de verkoop van je woning, als het duidelijk is dat je daar niet meer naartoe terug kunt. Dat kan bijvoorbeeld blijken uit een verklaring van een arts in de zorginstelling waar je verblijft.
Gezamenlijke goederen
Soms heb je bezittingen die niet alleen van jou zijn, maar ook van een ander. Bijvoorbeeld een eigen woning, samen met je partner. Of een gezamenlijke spaarrekening. Je curator kan hier niet zonder meer over beschikken. Hij moet overleggen met de andere rechthebbende. Die rechthebbende en jouw curator beslissen samen wat ermee moet gebeuren. Heeft de andere rechthebbende ook een curator of bewindvoerder, dan beslissen zij samen.
Machtigingen
De curator mag anderen machtigen om gedragen van jouw bankrekening af te schrijven. Bijvoorbeeld periodieke betalingen voor de huur, energie, water, gemeentelijke belastingen of abonnementen. Wettelijk mag de curator ook een volmacht verstrekken aan derden, om namens jou grotere financiële beslissingen te nemen. Maar hij blijft dan wel zelf verantwoordelijk voor de financiële beslissingen die deze gevolmachtigde neemt. Je kunt je dus afvragen of het geven van zo’n volmacht wel een goed idee is.
Eigen handelen niet rechtsgeldig
Sta je onder curatele en sluit je overeenkomsten waar je geen toestemming voor hebt van de curator, dan zijn die ongeldig. De curator kan ze weer ongedaan maken. Denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van een telefoonabonnement. Of het bestellen van spullen op afbetaling. Aanbieders van zulke diensten zullen daarom eerst in het Centraal curatele- en bewindregister kijken, voordat ze met iemand in zee gaan. Doen ze dat niet, dan is het risico voor hen. De curator kan dan de overeenkomst zonder meer ongeldig verklaren, de spullen terugsturen en het geld terugvorderen.
Zorgverzekering
Je curator moet ervoor zorgen dat je een zorgverzekering hebt. Omdat je curator namens jou over je geld gaat, kan hij zo’n verzekering voor jou afsluiten. De premie wordt dan betaald vanaf de beheerrekening.
Meer informatie
Betrouwbare informatie over de kosten van curatele op andere websites.
- Bij het Landelijk Kwaliteitsbureau CBM van de Rechtspraak vind je meer informatie over de kwaliteitseisen voor professionele curatoren.
