Een levenstestament is in feite niets anders dan een verzameling volmachten en wilsverklaringen. Het enige verschil is dat deze documenten nu door een notaris worden opgenomen in een akte.
Dat kan voordelen hebben. Het kost wel geld.
Voordelen
Het voornaamste voordeel van een levenstestament is dat de notaris bij het opstellen ervan kijkt of je op dat moment ‘wilsbekwaam ter zake’ bent. Dat je uit vrije wil en weloverwogen beslissingen neemt over wat er in het levenstestament komt te staan. Zo nodig zal hij daarvoor een deskundige (arts of psychiater) inschakelen. De kans is dan kleiner dat er discussie ontstaat over de rechtsgeldigheid van de volmachten en wilsverklaringen die in het levenstestament zijn opgenomen. Ook kan de notaris ervoor zorgen dat je niet vergeet een regeling te treffen voor zaken waar je nog niet aan gedacht had. Bijvoorbeeld je huisdier of je sociale media accounts.
Soms is de gang naar een notaris echt aan te raden. Bijvoorbeeld als er gedoe in de familie is. De notaris is dan een onafhankelijke deskundige, die jou kan helpen om goede beslissingen te nemen voor de toekomst.
Soms maakt een notariële akte meer indruk op instanties en bedrijven dan een ‘eigen’ volmacht of wilsverklaring. Vooral bij banken en verzekeraars. Maar wettelijk is er geen verschil.
Je kunt een notarieel levenstestament laten inschrijven bij het Centraal Levenstestamentenregister. Alleen notarissen kunnen daar in kijken. Wil je weten of iemand een levenstestament heeft, dan kan dat dus alleen via een notaris. Dat hoef niet dezelfde notaris te zijn als die de akte heeft opgesteld.
Persoonlijke zaken
Behalve over geldzaken en over de zorg, kun je in het levenstestament ook meer persoonlijke zaken regelen. Bijvoorbeeld wie jouw profielen op sociale media beheert als je dat zelf niet meer kunt. Of hoe je wilt dat je uitvaart verloopt.
In een levenstestament kun je ook aangeven dat je geen volmacht wilt afgeven voor geldzaken of voor zorgbeslissingen, maar dat je wilt dat de rechter hiervoor een bewindvoerder of mentor aanwijst, als wettelijke vertegenwoordiger. En wie dat dan zou moeten zijn: iemand uit de familie of een onafhankelijke derde. Bijvoorbeeld een stichting mentorschap of een professionele bewindvoerder. De rechter houdt dan rekening met jouw wensen.
Nadelen
Het nadeel van een levenstestament is dat het tijd en geld kost om het aan te passen. Ook moet de notaris op dat moment opnieuw nagaan of je ‘wilsbekwaam ter zake’ bent. Je kunt deze nadelen omzeilen door de medische wilsverklaringen niet in het levenstestament zelf op te nemen, maar er alleen naar te verwijzen. Je kunt dan altijd zelf je wilsverklaringen veranderen. De verwijzing ernaar in het levenstestament hoeft dan niet aangepast te worden.
Wel loop je dan iets meer risico dat zorgverleners in de toekomst vragen gaan stellen bij de aangepaste wilsverklaring. Dat kun je ondervangen door medische wilsverklaringen in overleg met je (huis)arts op te stellen. Die stopt ze dan in jouw medische dossier. De arts kan later zo nodig verklaren dat je ‘ter zake wilsbekwaam’ was op het moment dat jullie samen deze verklaring opstelden.
Kosten
Het opmaken van een levenstestament bij de notaris kost geld. Een notaris is een gespecialiseerde jurist, die voldoet aan de hoogste zorgvuldigheidseisen. Daar hoort een hoog tarief bij. Reken op een bedrag van € 650 of meer. Hoeveel meer is afhankelijk van eventuele speciale wensen. Ook het inschakelen van een arts of psychiater om je wilsbekwaamheid te beoordelen komt voor jouw rekening.
Signaleerder
Je hebt zaken goed beschreven in je levenstestament. Vervolgens wil je er zeker van zijn dat iemand daadwerkelijk actie onderneemt als je wilsonbekwaam wordt. Daarvoor kun je een signaleerder aanwijzen, die in dat geval de nodige stappen kan zetten. Zo’n signaleerder benoem je in het levenstestament zelf. Zorg dat je naasten en je (huis)arts weten wie dit is.
Meer informatie
Betrouwbare informatie over volmacht op andere websites.
- Notaris.nl: informatie over levenstestament en volmacht, inclusief checklist voor het opstellen ervan, van de beroepsorganisatie van notarissen KNB.
- Patiëntenfederatie.nl: informatie over het levenstestament vanuit patiëntenperspectief.
