Wilsbekwaam – wilsonbekwaam

Klik hier voor de beschrijving van het begrip ‘wils(on)bekwaamheid’

Moet de behandelaar de mentor/curator altijd betrekken bij overleg?
Als een behandelaar een cliënt wilsbekwaam acht op het gebied van een ingreep of behandeling dan is hij niet verplicht de mentor vooraf te informeren en is hij formeel bevoegd te behandelen. Het gaat echter niet alleen om bevoegdheden en juridische verplichtingen, maar ook om communicatie en samenwerking.

De mentor/curator zou een afspraak kunnen maken met de behandelaar, bijvoorbeeld op het moment dat het behandelplan wordt vastgesteld of de voortgang ervan wordt besproken, of kort na een multidisciplinair overleg (MDO). Tijdens deze afspraak kan hij zich voorstellen en meteen het behandelplan bespreken, eventueel voorzichtig aan de orde stellen welke punten in de zorg of de behandeling nadere aandacht behoeven.

Door zelf het initiatief te nemen voor een dergelijke afspraak geeft de mentor/curator op een goede manier invulling aan zijn belangenbehartigende taak. De rechter heeft het immers nodig gevonden hem als mentor/curator te benoemen. Natuurlijk is het goed wanneer de cliënt bij het gesprek aanwezig is, maar als hij/zij dat niet kan of wil, moet de mentor/curator de communicatie voeren. Zie ook bevoegdheden mentor/curator binnen Wet Zorg en Dwang (WZD) en Wet verplichte ggz (wvggz).

 

De mentor/curator vindt zijn cliënt niet wilsbekwaam om te beslissen over toestemming voor een behandeling. De arts meent dat de cliënt wél wilsbekwaam is en neemt op basis van die mening een besluit te behandelen zonder de mentor/curator in te schakelen. Wat moet/kan de mentor/curator doen?
De kwestie ligt op het terrein van de bevoegdheden van de mentor (gezondheidszorg), maar het lijkt niet zinvol het op de spits te drijven. Een gesprek aanvragen met de arts is een goede eerste stap.

 

Wat kan/mag een arts ondernemen wanneer een cliënt medicatie nodig heeft maar de curator dit afhoudt/weigert? Mag de arts hier overheen gaan en de medicatie voorschrijven?
Op grond van goed hulpverlenerschap mag de arts de mening/het verzet van de curator overrulen.

 

Mag de arts indien hij de cliënt wilsbekwaam acht voor een bepaalde behandeling dit bespreken met cliënt zonder dat de curator hierbij aanwezig is?
Als de arts de cliënt ter zake wilsbekwaam acht kan hij afspraken maken met de cliënt zelf. Ook zonder dat de curator aanwezig is. Een goed hulpverlener zal wel de curator zo veel mogelijk erbij betrekken en informeren. Tenzij het gesprek uit de hand loopt, zou de curator bij het gesprek tussen cliënt en arts kunnen zijn, maar de rol van de curator bij een wilsbekwame cliënt is adviserend.

Behandelaar en begeleidingsteam willen een cliënt verhuizen naar een andere, volgens hen meer passende locatie. Cliënt is er een keer wezen kijken en zegt het goed te vinden. Mentor is het er niet mee eens, wel met de diagnose, echter niet met de plek waar ze hem willen plaatsen. De mentor ziet elders passender mogelijkheden voor de cliënt en zegt dat de cliënt door zijn beperking de lange termijn niet kan overzien, dus dat “het wel goed vinden’ in die zin ook maar betrekkelijk is. Hoe nu?

De cliënt mag zelf beslissen waar hij gaat wonen, op voorwaarde dat hij begrijpt waar het om gaat (wilsbekwaam ter zake is). Bij wilsonbekwaamheid is het de mentor die deze keuze maakt en niet de behandelaar, al zal de mentor wel moeten uitleggen waarom hij het advies van de behandelaars niet overneemt. Het betreft hier zeker een beslissing met langetermijngevolgen, dus aan de wilsbekwaamheid mogen flinke eisen worden gesteld. ‘Goed vinden’ is niet genoeg. Juridisch gezien, dat wil zeggen dat als de rechter erover zou moeten oordelen, is de kans groot dat de mentor gelijk heeft.

De mentor kan met de behandelaars of met de leidinggevende van de behandelaars een gesprek aangaan en voorstellen dat er een second opinion komt. Of afdwingen dat de cliënt ook gaat kijken op een andere locatie die volgens de mentor meer geschikt is en dan de cliënt vragen wat hij ervan vindt.
Als de verhuizing toch doorgaat, is er de mogelijkheid om in de rapportage aan de rechter aan te – blijven – geven dat de cliënt op een voor hem minder geschikte plek zit. En op een later moment de rechter vragen om rugdekking bij het realiseren van een overplaatsing.

 

Ik ben wettelijk vertegenwoordiger van een man wiens vrouw in een verpleeghuis zit en een WZD-verklaring (volgens artikel 21 Wet Zorg en Dwang) heeft. Nu moeten er voor mevrouw verschillende formulieren ondertekend worden. Moet/mag de vertegenwoordiger van meneer deze ook of alleen ondertekenen of mag/kan meneer dit zelf?
Voor zover de persoon met de WZD-verklaring zelf begrijpt waar het om gaat (wilsbekwaam ter zake is), zou deze persoon zelf moeten tekenen. Daar waar deze persoon het niet snapt, de gevolgen niet kan overzien van wat het tekenen van een formulier inhoudt, d.w.z. wilsonbekwaam is, zou de vertegenwoordiger moeten tekenen. Wie de vertegenwoordiger van mevrouw is, wordt in deze casus niet duidelijk. Dat zou haar man kunnen zijn. In ieder geval kan de wettelijk vertegenwoordiger van meneer geen formulieren voor mevrouw tekenen.

 

Een tante van mijn vrouw, beginnende dementie, ging i.v.m. een erfenis met haar zus naar een notaris om haar handtekening te laten legaliseren. De notaris bekeek de vrouw en vertelde niets voor haar te kunnen doen omdat ze wilsonbekwaam zou zijn. Wat kan de familie nu ondernemen om toch een bewijs van erfrecht te krijgen?
De demente tante is waarschijnlijk ook niet meer in staat is een volmacht af te geven en iemand te machtigen om ter zake van de afwikkeling van deze erfenis namens haar op te treden. De volmacht zou bij de notaris moeten worden opgesteld en ook dat zal niet lukken vanwege de geconstateerde wilsonbekwaamheid. Dan blijft over de mogelijkheid van bewind. De door de kantonrechter te benoemen bewindvoerder kan dan namens de demente tante rechtsgeldig optreden bij de notaris.

 

Momenteel is er in de instelling waar mijn dochter woont veel aan het veranderen w.b. medezeggenschap. Wat de cliënt (en de groepsleiding) wil is volgens de instelling leidend en als curator moet ik daar mee instemmen, ook als ik het er niet mee eens ben. De directeur beweert dit op grond van de wet. Wat is hiervan juist?
Volgens de wettelijke regeling kan iemand die onder curatele staat, zelf zorgbeslissingen nemen zolang hij of zij wilsbekwaam ter zake is. Dat wil zeggen: als de curandus snapt wat een voorgestelde wijziging van de dagbesteding of zorg betekent en de gevolgen daarvan overziet, kan hij hierover beslissen. De curator beslist wanneer de persoon onder curatele niet snapt en niet overziet waar het om gaat. De directeur heeft een andere inschatting van de wilsbekwaamheid dan de curatrice. Dit verschil van inschatting komt vaker voor en de oplossing is in eerste instantie overleg tussen curator en directeur of tussen curator en de leidinggevende van de directeur. De mening van de cliënt is doorslaggevend mits deze wilsbekwaam is.

 

Ik ben curator van mijn broer. Hij is volgens mij wilsbekwaam op het punt van financiën. Wie neemt de uiteindelijke beslissing als wij het niet eens zijn over een bepaalde uitgave?
Als het gaat om financiële beslissingen heeft de curator het altijd voor het zeggen. Ook als de persoon onder curatele wilsbekwaam is t.a.v. een financiële aangelegenheid, is het de curator die beslist. Dus dit is anders dan bij zorgbeslissingen.

 

Mijn oma is dement aan het worden. Haar broers, zussen man en kinderen zijn overleden. De enige familieleden zijn mijn broer en ik. Mijn vader, haar schoonzoon, behartigt haar belangen op financieel gebied en tot op heden ook medisch. Mijn oma is opgenomen in het ziekenhuis en zij heeft altijd aangeven niet meer behandeld te willen worden, laat staan gereanimeerd of geopereerd. Er is een niet-reanimeerverklaring aanwezig maar geen verklaring voor niet behandelen. Nu is behandeling nodig en heeft mijn vader namens oma gezegd dat zij niet meer behandeld wil worden. De behandelend arts twijfelt aan de bevoegdheid van mijn vader om dergelijke beslissingen te nemen omdat hij niet benoemd is tot mentor en geen naaste familielid is. Hoe zit dit?
Wanneer een meerderjarige wilsonbekwaam is om zelf zorgbeslissingen te nemen, kan deze persoon worden vertegenwoordigd door zijn/haar partner of door een van de ouders, kinderen, broers of zussen. Uw vader komt in dit rijtje niet voor. Om bevoegd te zijn om namens oma te spreken moet hij benoemd zijn, óf door oma in een volmacht óf door de rechter als mentor of curator. Formeel is uw vader nu niet bevoegd tot vertegenwoordigen; hij kan dus niet namens oma aandringen op nakoming van de wens niet te worden behandeld. Wel kan hij de arts informeren dat dit volgens hem de wil van oma is. De arts die de zorg van een goed hulpverlener in acht moet nemen, zal op zoek gaan naar de wil van oma die dit op dit moment niet meer zelf kan aangeven. Hij zal dus mede op grond van de uitlatingen van vader kunnen beslissen niet te behandelen. Hij is daartoe echter niet verplicht. Degene die mentor wordt staat sterker tegenover de arts.

 

Als een Alzheimerpatiënt drie kinderen heeft die alle drie als vertegenwoordiger willen optreden, kan de arts dan beslissen wie van hen dat moet gaan doen?
Het is inderdaad zo dat als er meer kinderen zijn van een wilsonbekwame Alzheimer patiënt die willen optreden als vertegenwoordiger, de arts bevoegd is om een van hen aan te wijzen als vertegenwoordiger en die te beschouwen als eerste contactpersoon. De wet biedt hem die ruimte (Wgbo (art. 7:465 lid 3 BW) en Wet Bopz art. 38a lid 4). De arts is niet verplicht contact te onderhouden met de drie familieleden. Wanneer de drie kinderen er onderling niet uitkomen wie als eerste contactpersoon zal gelden of als de arts de kinderen tegen elkaar uitspeelt, is het raadzaam de kantonrechter in te schakelen en hem te verzoeken om een mentor te benoemen. Dat kan een van de kinderen worden, maar het zou kunnen dat, als er ruzie in de familie is, de rechter een mentor van buiten de familie benoemt.
Wanneer een arts bij zijn optreden niet de zorg van een goed hulpverlener in acht neemt, kan hij tuchtrechtelijk worden aangeklaagd.

Wanneer u onze website gebruikt, worden er cookies geplaatst voor functionele en analytische doeleinden. Lees meer over de functie van deze cookies.
x

Ben jij opzoek naar een website webshop of e-learning?

Website

Korte intro over het pakket, Vervolgens de inhoud er onder.

Webshop

Korte intro over het pakket, Vervolgens de inhoud er onder.

E-learning

Korte intro over het pakket, Vervolgens de inhoud er onder.

Met het versturen van dit formulier geef je toestemming aan ons om via deze gegevens contact met je te zoeken. Wil je weten hoe wij met de door jouw ingevulde gegevens omgaan, lees hier onze privacyverklaring.

Wij streven ernaar binnen 5 werkdagen te reageren. Vanwege de feestdagen kan dit langer duren.