In principe beheert de bewindvoerder alle geld en goederen die de rechter onder bewind heeft gesteld. Vaak gaat het om je volledige vermogen. De bewindvoerder kan jou wel toestemming geven om bepaalde financiële handelingen zelf te verrichten. Bijvoorbeeld door aan jou een vrij te besteden bedrag aan leefgeld toe te kennen.
Meestal geldt het beschermingsbewind voor al je geld, vermogen en bezittingen. Maar de rechter kan ook alleen bepaalde delen van je vermogen onder bewind stellen. Bijvoorbeeld je beleggingen. Of je bedrijf. Je houdt dan de zeggenschap over je dagelijkse inkomsten en uitgaven. De bewindvoerder kan namelijk alleen beslissen over de goederen die door de rechter onder bewind zijn gesteld.
In de tekst hieronder gaan we uit van een volledig beschermingsbewind, waarbij al je geld, goederen en bezittingen door de rechter onder bewind zijn gesteld.
Boedelbeschrijving
Bij de start van het bewind maakt de bewindvoerder een overzicht van je bezittingen en schulden. Dat is wettelijk verplicht. Deze boedelbeschrijving levert hij in bij de rechtbank.
Budgetplan
Zijn ook je dagelijkse inkomsten en uitgaven onder bewind gesteld, dan maakt je bewindvoerder een financieel plan. Dat heet een ‘budgetplan’. Er staat in hoeveel geld er elke maand binnenkomt, door werk of uitkering. En hoe veel er elke maand uitgaat, bijvoorbeeld voor vaste lasten, aflossing van schulden en leefgeld voor jou zelf. Het budget plan eindigt op nul. Er komt evenveel binnen als er uit gaat. Je bewindvoerder zorgt ervoor dat je geen schulden maakt. Gebeurt dat wel en is dat de verantwoordelijkheid van je bewindvoerder, dan is de bewindvoerder ook aansprakelijk voor die schulden. Blijft er in het budgetplan geldt over, dan kan je leefgeld omhoog. Of je spaart het voor later.
Schulden
Er zijn twee soorten schulden.
- Niet problematische schulden. Dat zijn schulden die je kunt aflossen door elke maand een vast bedrag af te betalen. Tot de hele schuld voldaan is. Je bewindvoerder kan dit regelen vanaf de beheerrekening.
- Problematische schulden. Dat zijn schulden die zo hoog zijn dat je ze nooit kunt aflossen met maandelijkse betalingen. Er moet dan een andere oplossing komen, in overleg met de schuldeisers. Je bewindvoerder zal hiervoor aankloppen bij de gemeente, afdeling schuldhulpverlening.
Beheerrekening
Je bewindvoerder opent voor zijn werk een aparte beheerrekening. Dat is een bankrekening op jouw naam. Maar je kunt er zelf niet bij. Dat kan alleen je bewindvoerder. Al je inkomsten komen binnen op die beheerrekening. De bewindvoerder doet ook allerlei betalingen voor jou vanaf die rekening. Bijvoorbeeld de huur, je energiekosten of de aflossing van je schulden.
Leefgeld
Zelf krijg je de beschikking over leefgeld. Als je zelf een bankrekening kunt beheren, krijg je dat geld op een aparte leefgeldrekening. Had je al een bankrekening voordat je financiën onder bewind werden gesteld, dan gebruikt je bewindvoerder die rekening hiervoor. Je bewindvoerder zal je leefgeldrekening zo instellen dat je er niet rood op kunt staan. Is je geld op, dan kun je niet meer pinnen. Je kunt dan geen schulden maken op die leefgeldrekening.
Krijg je begeleiding bij het beheer van je geld, dan kan de bewindvoerder met je begeleiders afspreken dat zij samen met jou je leefgeldrekening beheren. Ze kunnen dan ook voor jou boodschappen doen en pinnen. Je bewindvoerder houdt in de gaten of dat goed gaat.
Lukt het je ook met begeleiding niet om een bankrekening te beheren, dan krijg je je leefgeld contant. Meestal is dat per week. Je kunt het dan niet voor een langere periode in één keer uitgeven.
Hoeveel leefgeld je krijgt, hangt af van je inkomen en je andere verplichtingen. Bijvoorbeeld het afbetalen van schulden. Er is geen wettelijk minimum. Maar in de praktijk is € 75 per week echt de bodem voor een alleenstaande zonder kinderen die zelf de dagelijkse boodschappen in huis haalt. Voor gezinnen met partner of kinderen gelden hogere minimum bedragen. Heb je kinderen, dan is het wel gebruikelijk dat de curator de kinderbijslag gewoon aan jou geeft. Je kunt die dan vrij besteden aan uitgaven voor je kinderen, zoals kleding, speelgoed of het lidmaatschap van een sportclub. Woon je in een zorginstelling, dan heb je nauwelijks eigen uitgaven, behalve zak- en kleedgeld. Je bewindvoerder beslist hoeveel daarvan je zelf kunt beheren.
Belastingdienst
De Belastingdienst communiceert voortaan met je bewindvoerder en niet meer rechtstreeks met jou. Voor meer informatie hierover, kijk op de pagina Digitale vertegenwoordiging door bewindvoerders en curatoren op de website van de Belastingdienst.
DigiD
Om zaken met de overheid te regelen, mag je bewindvoerder gebruik maken van jouw DigiD inloggegevens. Dit is een tijdelijke regeling, tot de regering hier een andere oplossing voor heeft gevonden. Meer hierover lees je op de pagina DigiD op deze website.
Verkopen of belenen
Wil de bewindvoerder spullen of bezittingen van jou verkopen of bezwaren (door een hypotheek of andere lening), dan mag dat alleen met jouw toestemming. Gaat het om een waarde boven de € 2.000 dan heeft hij hiervoor bovendien de toestemming van de kantonrechter nodig.
De rechter zal alleen toestemming geven voor de verkoop van je woning, als het duidelijk is dat je daar niet meer naartoe terug kunt. Dat kan bijvoorbeeld blijken uit een verklaring van een arts in de zorginstelling waar je verblijft.
Je kunt ook zelf aan de rechter vragen of je hier zelf over mag beslissen. De rechter zal dan eerst aan je bewindvoerder vragen of die het een goed idee vindt. Zo nee, dan zal de rechter je meestal geen toestemming geven.
Gezamenlijke goederen
Soms heb je bezittingen die niet alleen van jou zijn, maar ook van een ander. Bijvoorbeeld een eigen woning, samen met je partner. Of een gezamenlijke spaarrekening. Je bewindvoerder kan hier niet zonder meer over beschikken. Hij moet overleggen met de andere rechthebbende. Die rechthebbende en jouw bewindvoerder beslissen samen wat ermee moet gebeuren. Heeft de andere rechthebbende ook een curator of bewindvoerder, dan beslissen zij samen.
Machtigingen
De bewindvoerder mag anderen machtigen om gedragen van jouw bankrekening af te schrijven. Bijvoorbeeld periodieke betalingen voor de huur, energie, water, gemeentelijke belastingen of abonnementen.
Eigen handelen ongedaan maken
Voor die delen van je vermogen (geld en bezittingen) die onder bewind staan, mag je zelf geen overeenkomsten sluiten zonder toestemming van je bewindvoerder. Doe je dat wel, dan kan de bewindvoerder die overeenkomsten ongedaan maken, tenzij degene met wie je de overeenkomst buiten de bewindvoerder om hebt gesloten, niet wist van het bewind of ervan had moeten weten. En dus te goeder trouw was. Als je bewind is ingeschreven in het Centraal curatele- en bewindregister wordt ervan uitgegaan dat wie met jou een overeenkomst sluit, van het bewind weet. Denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van een telefoonabonnement. Of het bestellen van spullen op afbetaling. Of het sluiten van een studielening.
Staat je volledige vermogen onder bewind, dan wordt dat vastgelegd in het openbare Centraal curatele- en bewindregister. Aanbieders van (financiële) diensten en bedrijven bij wie je grote uitgaven op afbetaling kunt kopen, kunnen dan eerst in dat register kijken, voordat ze met jou in zee gaan. Doen ze dat niet, dan is het risico voor hen. De bewindvoerder kan dan de overeenkomst ongeldig verklaren, de spullen terugsturen en het geld terugvorderen.
Zorgverzekering
Je bewindvoerder moet ervoor zorgen dat je een zorgverzekering hebt. Omdat je curator namens jou over je geld gaat, kan hij zo’n verzekering voor jou afsluiten. De premie wordt dan betaald vanaf de beheerrekening.
Meer informatie
Betrouwbare informatie over beschermingsbewind op andere websites.
- Lees de brochure Curatele, bewind en mentorschap van de Rijksoverheid.
- Lees de informatie over beschermingsbewind op de website van de Rechtspraak.
