Mensen met psychiatrische problematiek kunnen ongewild in vervelende situaties belanden of ongewenste verplichtingen aangaan. Daarom is het verstandig ervoor te zorgen dat er een (wettelijke) vertegenwoordiger is. Deze kan tijdelijk of permanent op specifieke gebieden ondersteuning en bescherming bieden.
Vertegenwoordiging bij geldzaken
Een psychiatrische stoornis kan betekenen dat u uw eigen financiën niet altijd goed kunt beheren. Het kan tijden goed gaan en dan ineens niet meer. Bijvoorbeeld als u psychotisch wordt. U ervaart dan een andere werkelijkheid dan de mensen om u heen en kunt uw belangen veelal niet meer goed behartigen. U heeft dan een vertegenwoordiger nodig.
U kunt uw vertegenwoordiger zelf aanwijzen door het geven van een volmacht aan iemand binnen of buiten de familie die u vertrouwt. Of u kunt een wettelijke beschermingsmaatregel treffen door een bewindvoerder (onderbewindstelling) te laten benoemen. De bewindvoerder wordt door de kantonrechter benoemd en heeft als taak uw geld en goederen voor u te beheren. Indien u kwetsbaar bent en gevaar loopt onverantwoorde financiële verplichtingen aan te gaan, kan de kantonrechter gevraagd worden uw onderbewindstelling op te nemen in het Centraal curatele- en bewindregister. Dit is een openbaar register en zorgt ervoor dat uw bewindvoerder aangegane verplichtingen ongedaan kan maken.
Vertegenwoordiging bij zorg en welzijn
Ook op het gebied van ‘zorg en welzijn’ kan het belangrijk zijn vertegenwoordiging te regelen. Hiervoor kunt u eveneens gebruikmaken van vertegenwoordiging door volmacht.
Per 1 januari 2020 treedt de wet Verplichte GGZ (Wvggz) in werking. Deze wet bepaalt dat indien betrokkene niet in staat is zichzelf t.a.v. zorgzaken te vertegenwoordigen, de zorgverlener moet zorgen dat hij of zij vertegenwoordigd wordt. Indien er geen familielid is die dat kan of wil, kan een mentor worden aangevraagd bij de rechtbank.
Instanties zoals het CAK, het UWV, het CIZ, de bank, de verzekeringsmaatschappij, maar ook werkgevers eisen vaak een wettelijke vertegenwoordiger. U kunt dan een mentor laten benoemen (mentorschap). Een mentor wordt door de kantonrechter benoemd en heeft als taak zaken rond zorg en welzijn voor u te behartigen.
Vertegenwoordiging door een curator
In uitzonderlijke gevallen kan de rechter besluiten u onder curatele te stellen. Over het algemeen is mentorschap met bewind voldoende. Alleen in geval uw handelen meestentijds onbetrouwbaar is, bijvoorbeeld in geval van ernstige verslavingsproblematiek, zal de rechter besluiten u onder curatele te stellen. U bent dan handelingsonbekwaam.
