Niet iedereen mag bij de rechter vragen om een wettelijke vertegenwoordiger (curator, bewindvoerder of mentor) te benoemen. Dat mogen alleen jij zelf, je partner, de familie, een andere wettelijke vertegenwoordiger, de officier van justitie of de zorginstelling. Aanvragen kan alleen schriftelijk, bij de rechtbank.
Wettelijke vertegenwoordiging moet je schriftelijk aanvragen bij de rechtbank die gaat over de woonplaats van de betrokkene. Je hebt geen advocaat nodig om deze procedure te starten. Op de website van de Rechtspraak vind je hiervoor de benodigde aanvraagformulieren. Het zijn uitgebreide formulieren. Je moet bijvoorbeeld aangeven waarom je vindt dat jij of je naaste een wettelijke vertegenwoordiger nodig heeft. Zo nodig moet je dat kunnen aantonen met schriftelijke verklaringen (van een arts of andere deskundige) of via getuigen. Ook krijg je vragen over wie er allemaal betrokken zijn bij jou of bij je naaste en of zij op de zitting gehoord kunnen worden.
De rechter beslist
De kantonrechter (verbonden aan de rechtbank) beslist over het verzoek. De rechter houdt daarbij zoveel mogelijk rekening met de jouw wensen en met de wensen van je familie. Hij zal daar alleen van afwijken als hij dat nodig vindt in jouw belang.
Wie kan wettelijke vertegenwoordiging aanvragen
De volgende personen en organisaties mogen een verzoek indienen bij de rechter om een wettelijke vertegenwoordiger aan te wijzen.
- Jij zelf. Je doet dat als je zelf het gevoel hebt dat je je belangen niet meer goed kunt behartigen.
- Je partner. Het maakt niet uit of je getrouwd bent, geregistreerd partner bent of samenwoont, al dan niet met een samenlevingsovereenkomst. Volgens de wet heeft een ‘levensgezel’ dezelfde rechten als een echtgenoot of geregistreerd partner.
- Iemand uit je familie. Het gaat hier om de grootfamilie, dus inclusief ouders, kinderen, grootouders, kleinkinderen, ooms, tantes, neven en nichten.
- Ouders of voogden van minderjarigen. Het gaat dan om jongeren die binnenkort meerderjarig worden.
- De wettelijk vertegenwoordiger die er al is. Een curator kan vragen om zijn eigen ontslag omdat curatele niet (meer) nodig is en daarbij gelijk om de benoeming van een bewindvoerder of mentor vragen. Een bewindvoerder kan vragen om benoeming van een curator of mentor. Een mentor kan vragen om benoeming van een curator of bewindvoerder.
- De officier van justitie. Dit is vooral aan de orde als er geen familie is die om wettelijke vertegenwoordiging kan vragen.
- Het gemeentebestuur (college van burgemeester en wethouders). Dat kan alleen bij bewindvoering bij inwoners met problematische schulden.
- De zorginstelling. Die moet dan wel in de aanvraag vermelden waarom de familie geen wettelijke vertegenwoordiging heeft aangevraagd.
Het kan even duren voordat de kantonrechter beslist. Er is geen spoedprocedure. Maar je kunt wel bij de kantonrechter aangeven dat er haast bij is, en waarom.
Horen
Vaak wil de rechter verschillende betrokkenen horen om een goed besluit te kunnen nemen. Dat gebeurt in een besloten zitting. Publiek is daar niet welkom om je privacy te beschermen. Degene om wie het gaat wordt altijd opgeroepen voor die zitting. Alleen als een arts verklaart dat diegene om medische redenen niet zelf bij de zitting kan zijn, hoeft dat niet. In dat geval kan de rechter besluiten om bij de betrokkene langs te gaan.
Andere wettelijke vertegenwoordiger aanvragen
Iedereen die wettelijke vertegenwoordiging kan aanvragen (zie het lijstje hierboven) kan ook bij de rechter om de aanstelling van een andere vertegenwoordiger vragen. Bijvoorbeeld omdat hij vindt dat de huidige vertegenwoordiger zijn werk niet goed doet.
Meer informatie
Lees meer over het aanvragen van curatele, bewindvoering of mentorschap op de website van de Rechtspraak. Hier vind je ook de nodige aanvraagformulieren.
- Hier lees je meer over het aanvragen van curatele. Het aanvraagformulier voor curatele vind je hier.
- Hier lees je meer over het aanvragen van bewindvoering. Het aanvraagformulier voor bewindvoering vind je hier.
- Hier lees je meer over het aanvragen van mentorschap. Het aanvraagformulier voor mentorschap vind je hier.
